Menu
Natuur is volgens Paul Vendel en Sandra de Wolf een ‘tyfuszooi.’ Of hoewel… misschien is er in de wereld juist niets nauwkeurigers te vinden dan de systemen en netwerken die in de natuur bestaan. Hoe dan ook, voor Biënnale Noordwijk brengt het kunstenaarsduo natuur naar de bestrate omgeving van Noordwijk. Natuur gemaakt van bouwmaterialen, dat dan weer wel. En hoe dat er precies uit gaat zien? Dat weten we (en de kunstenaars zelf ook) pas op 21 maart.
Paul: ‘We zaten bij elkaar in het basisjaar op de Rietveld Academie. Ik kwam daar vooral voor de leuke meisjes en dat was snel weg, want leuker wordt het niet. We zijn nu zesendertig jaar bij elkaar. In het begin waren we afzonderlijk aan het klooien en op een gegeven moment gingen we samenwerken. Dat deden we eigenlijk toch al. Nou ja, meestal hielp jij mij.’
Sandra: ‘Het helpt dat we allebei andere expertises hebben: ik ben heel handig met de computer en Paul heeft daar niks mee, hij is weer goed in driedimensionale dingen bouwen. Inmiddels zijn we helemaal op elkaar ingewerkt.’
Paul: ‘En er is niks leuker dan samen discussiëren over wat we gaan maken.’
BN: Want het is niet alleen praktisch, ook aan de artistieke kant moet je elkaar kunnen vinden.
Paul: ‘Het is fijn om twee hoofden te hebben. Soms kijkt Sandra naar de details en ik naar het overzicht en soms is dat andersom, zo verliezen we ons er niet in. Maar inhoudelijk is er zelden een probleem. Hoewel jij wel andere dingen zou maken als we niet zouden samenwerken. Ik misschien ook wel.’
Sandra: ‘Als ik zelf dingen zou maken zou het wat naarder zijn.’
Paul: ‘Ik ben wat meer popie jopie en zij is meer politiek correct.
Sandra: ‘Het werk dat we nu tonen op Amsterdam Light Festival gaat in de oorsprong over klimaatverandering en de bosbranden over de hele wereld, met ‘vuur’ van twintig meter lang en negen meter hoog, maar niemand wil dat hebben want mensen willen alleen maar vrolijk werk. Niemand wil op een lichtfestival aan zoiets vervelends herinnerd worden.’
In Noordwijk gaat het juist over de transitie die de aarde de komende jaren gaat doormaken. Hoe kijken jullie daar tegenaan?
Paul: ‘Ik maak me geen zorgen over de natuur.’
Sandra: ‘Ik maak me wel zorgen over de natuur.’
Paul: ‘Wij gaan eraan, maar de natuur niet.’
Sandra: ‘Op de lange termijn wel ja, de natuur gaat zich herstellen maar dan zonder mensen.’
Jullie laten je inspireren op tropisme, de manier waarop planten of andere organismen zich aanpassen aan hun omgeving. Is dat jullie manier van kunst en natuur nader tot elkaar brengen?
Sandra: ‘Als je door het bos wandelt lijkt het een enorme tyfuszooi overal om je heen. Als je huis er zo uit ziet is het tijd om op te ruimen. In ons werk gaat ook alles een eigen kant op, binnen de chaos proberen we iets samenhangends te maken.’
Paul: ‘Op een bepaald moment hebben architecten de stad Tokio in het klein nagebouwd, daarin hebben ze schimmels laten groeien en op basis van die resultaten hebben ze het metronetwerk ontwikkeld. De schimmel had gewoon de beste oplossing. Nadenken over zulke dingen is in ons werk heel belangrijk: hoe bewegen dingen ten opzichte van elkaar, wat is logisch? Niet alleen qua natuur, maar ook op gebied van sociologie en vele andere vlakken.’
Sandra: ‘We leven momenteel in een chaotische tijd, er lijkt een overvloed aan problemen tegelijk op te duiken, waaronder de pandemie, oorlog, klimaatverandering, migratie, verlies aan biodiversiteit, polarisering, fake news, etc. Het is moeilijk te voorspellen hoe deze zaken zullen aflopen. Onze omgeving verandert en we zullen ons moeten aanpassen.’
En jullie werk helpt daarbij door de chaos te omarmen?
Sandra: ‘Mensen hebben over het algemeen de neiging om orde en structuur te waarderen, omdat dit voorspelbare resultaten biedt. Aan de andere kant is chaos noodzakelijk voor groei en verandering. In de natuur kan chaos, zoals wisselwerkingen tussen verschillende soorten, leiden tot de evolutie van nieuwe soorten en een rijke verscheidenheid aan leven. In sommige situaties kan chaos het begin zijn van orde, maar dit is natuurlijk niet altijd het geval.’
Hoe hopen jullie het publiek bij die betekenis te betrekken?
Sandra: ‘Het betonijzeren kunstwerk bestaat uit lange gebogen slierten. Op het eerste gezicht lijkt ook dit een chaos, maar bij nadere inspectie zijn ze allemaal ongeveer op dezelfde manier gegroeid. Normaal gesproken zien we betonijzer alleen op bouwplaatsen, maar hier is het gegroeid als een plant naar het licht en ligt het kwetsbaar en bloot op een plein. De locatie is zichtbaar in het dorp, en om niet te worden verward met sloopafval, heeft het zich vermomd als een waardevolle, glanzende gouden structuur. Het wil graag aangeraakt worden. Voel en de structuur zal zachtjes vibreren, net als een snorrende poes. Het reageert op onze acties.’
Paul: ‘Misschien zie je een transitie niet zo duidelijk als je er midden in zit maar kan je hem wel voelen…’